Η κατάσταση με την εξέγερση των ηγετών της “Βάγκνερ” είναι περίπλοκη. Είναι άσκοπο και αντιπαραγωγικό να διακινδυνεύσει κανείς μια εικασία: κατά κανόνα, δεν πετυχαίνει ποτέ το σωστό.
Είναι πιο συνετό να μείνουμε στα γεγονότα. Και τα γεγονότα είναι πλέον γνωστά σε όλους, ενώ στα φιλελεύθερα-Ατλαντικά μέσα μαζικής ενημέρωσης σπαταλούνται “ερμηνείες”, οι οποίες παίζουν όλες πάνω στο μοτίβο “το τέλος του Πούτιν”.
Σε ό,τι μας αφορά, ωστόσο, κάτι πολύ καλά κρυμμένο σε μια γωνιά του μυαλού, αντηχεί σαν déjà vu: για την ακρίβεια, τον Αύγουστο του 1991. Τριάντα δύο χρόνια πριν, σε εκείνες τις τρεις ημέρες που η φιλελεύθερη οξυδέρκεια εξακολουθεί να αποκαλεί “πραξικόπημα”, δεν έπεσε ούτε ένας πυροβολισμός.
Όπως φαίνεται, ούτε καν στις 24 Ιουνίου 2023, αν εξαιρέσουμε τα επεισόδια συγκρούσεων μεταξύ των “βαγκνεριανών” και του στρατού λίγο πριν την “εξέγερση”. Σίγουρα, όπως το 1991 το “παιχνίδι των παρατάξεων” μεταξύ του Μιχαήλ Γκορμπατσέφ και των οκτώ της KGB δεν έγινε γνωστό παρά μόνο αρκετούς μήνες μετά τις Ημέρες του Αυγούστου, η πραγματικότητα των γεγονότων θα γίνει γνωστή μόνο αργότερα ή πολύ αργότερα .
Κανένα γεγονός δεν μαρτυρεί την αληθοφάνεια μιας τέτοιας υπόθεσης- ωστόσο, είναι δύσκολο να αποβληθεί η αίσθηση ότι ο Evgenij Prigožin έκανε μια χάρη στον Vladimir Putin και ο πρόεδρος, ο οποίος ακόμα το πρωί υποσχόταν μια “σκληρή τιμωρία” για τους ταραξίες, το απόγευμα επέτρεψε την ανενόχλητη έξοδο του βαγκνεριανού στη Λευκορωσία.
Είναι επίσης λίγο νωρίς για να προσδιορίσουμε ποιες ακριβώς από τις διάφορες ρωσικές (και όχι μόνο) συμμορίες του κεφαλαίου βρίσκονται πίσω από τα τρέχοντα γεγονότα και ποιους στρατηγικούς στόχους επιδιώκουν.
Τώρα, το 1991, αποδεχόμενοι τη φερόμενη καλή πίστη των της KGB που ήθελαν να σώσουν την επιβίωση της ΕΣΣΔ, με μια τουλάχιστον άγαρμπη προσπάθεια, αλλά και με δεδομένη τη συνήθεια του Γκορμπατσέφ να μην αποφασίζει για τίποτα, στέλνοντας άλλους μπροστά να δει πώς θα εξελιχθούν τα πράγματα, το αποτέλεσμα ήταν αυτό που όλοι ξέρουμε, με τον Μπόρις Γέλτσιν, έναν γνήσιο πραξικοπηματία, να ανακηρύσσεται “ήρωας της δημοκρατίας”.
Για το 2023, ο “παρείσακτος τρίτος” δεν είναι προς το παρόν ορατός και σε καμία περίπτωση δεν είναι βέβαιο ότι θα υπάρξει- και αφήνουμε στη “συνείδηση” των κοστουμαρισμένων συντακτών και διευθυντών ειδήσεων να αφηγηθούν άλλες ιστορίες. Ας μην γίνουμε καφετζούδες.
Στην πραγματικότητα, είναι δύσκολο να θυμηθεί κανείς σημάδια κραυγαλέας σύγκρουσης μεταξύ του προέδρου και του υπουργού Άμυνας Σεργκέι Σόιγκου, δηλωμένου στόχου, μαζί με τον αρχηγό του Γενικού Επιτελείου Βαλέρι Γερασίμοφ, των επανειλημμένων υβριστικών επιθέσεων του Πριγκόζιν- μάλιστα, το χρονογράφημα τους έχει επανειλημμένα παρουσιάσει μαζί, ακόμη και σε ιδιωτικές περιστάσεις, ίσως περισσότερο και συχνότερα από σχεδόν οποιονδήποτε άλλο υπουργό.
Και είναι επίσης αλήθεια ότι διάφορες πηγές έχουν ήδη υποθέσει (όταν δε τις θεωρούν δεδομένες) συμφωνίες μεταξύ του ηγέτη της Βάγκνερ και των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών, όπως έκαναν, για παράδειγμα, ο Scott Ritter ή η Rebekah Koffler. Έτσι, το αίσθημα του déjà vu που νιώθουμε έχει όλες τις πιθανότητες να παραμείνει τέτοιο και τίποτε περισσότερο.
Προσπερνώντας προς στιγμήν τα όσα έχουν ειπωθεί μέχρι σήμερα, φαίνεται ότι, στην τρέχουσα υπόθεση -εκτός αν έχω παρεξηγήσει- η ραγδαία τροπή των γεγονότων ήταν η αιτία που αγνοήθηκε η ομιλία του Evgenij Prigožin στις 23 Ιουνίου.
Τώρα, όση αποστροφή κι αν προκαλεί μια μισθοφορική εταιρεία και ο επίσημος ηγέτης της, ορισμένα από τα στοιχεία της ομιλίας του φαίνεται να έχουν τη σημασία τους- με τον ίδιο τρόπο που οι “παραλληλισμοί” που επικαλέστηκε ο Πούτιν μεταξύ της”πισώπλατης μαχαιριάς” των “βαγκνεριανών” και εκείνου που “προκλήθηκε στη χώρα μας το 1917, όταν η χώρα διεξήγαγε τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο”. Αλλά της έκλεψαν τη νίκη”.
Οι κατηγορίες περί “πισώπλατης μαχαιριάς” και “κλεμμένης νίκης” διατρέχουν μεγάλο μέρος της ιστορίας του 20ού αιώνα: οι φασίστες και οι ναζί το είπαν ξανά και ξανά.
Ποιος όμως “έκλεψε” τη νίκη στη Ρωσία; “Οι ίντριγκες, οι διαμάχες, οι πολιτικολογίες πίσω από την πλάτη του στρατού και του λαού οδήγησαν σε μια μεγάλη αναστάτωση. Κατάρρευση του στρατού και αποσύνθεση του κράτους, απώλεια μιας τεράστιας επικράτειας και τελικά η τραγωδία του εμφυλίου πολέμου”.
Τώρα, για να είμαστε ειλικρινείς, μπορεί με αυτές τις λέξεις ο Πούτιν να ήθελε να αναφερθεί στις υπουργικές και αυλικές ίντριγκες που προηγήθηκαν της αστικής επανάστασης του Φεβρουαρίου, αλλά είναι γνωστό ότι η αστική θεώρηση του 1917 συνδυάζει τον Φεβρουάριο και τον Οκτώβριο και τα μνημεία που έχουν ανεγερθεί στη Ρωσία για τους λευκούς στρατηγούς δεν αφήνουν πολλές αμφιβολίες.
Όπως και να έχει, η διαφορά μεταξύ των εθνικιστικών καημών του Πούτιν και της εθνικιστικής “φλόγας” του πρώην “μάγειρά” του δεν φαίνεται τόσο βαθιά: η αποσύνθεση του στρατού το 1917 φαίνεται να πηγαίνει γάντι με την όχι και τόσο ρόδινη κατάσταση που περιγράφει ο τελευταίος για το 2023.
Έτσι, σε αυτή τη μισάωρη σόλο παρέμβαση, ο Prigožin ξεκινά από μακριά, από το 2014, και δηλώνει ότι μετά το πραξικόπημα στο Κίεβο, ούτε καν το φθινόπωρο δεν ενισχύθηκαν τα σύνορα μεταξύ της L-DNR και της Ουκρανίας: από την πλευρά του στρατού “δεν υπήρχε βούληση να γίνει κάτι τέτοιο”.
Κατά την περίοδο 2014-2022, λέει ο “βαγκνεριανός”, το Ντονμπάς έχει μετατραπεί σε “γη της αρπαχτής, τόσο από στοιχεία της ρωσικής προεδρικής διοίκησης και της FSB, όσο και από ολιγάρχες από τον στενό κύκλο της εξουσίας”.
Μετά από μερικές αναφορές σε “κερδοσκοπικές” ιστορίες, τις οποίες παρομοιάζει με τις “νεκρές ψυχές” του Γκόγκολ, ορισμένων μονάδων πολιτοφυλακής, οι οποίες υπήρχαν μόνο στα χαρτιά, ο Prigožin προχωρά στην πραγματική επίθεση κατά της στρατιωτικής ηγεσίας, η οποία, μετά το 2012, συνεχίζοντας την κακή πορεία του προηγούμενου υπουργού Άμυνας, Anatolij Serdjukov, συνέχισε να μειώνει τον στρατό σε μια εύθραυστη κατάσταση, απολύτως ανίκανη να διεξάγει επιχειρήσεις μεγάλης κλίμακας.
Ένας μεγάλος αριθμός στρατηγών, είπε, “στόλισαν τους εαυτούς τους με μετάλλια, σαν χριστουγεννιάτικα δέντρα, ακόμη και χωρίς να έχουν βρεθεί ποτέ στο μέτωπο. Απονέμουν στους εαυτούς τους μετάλλια ‘Ήρωα της Ρωσίας’. Γελώντας γι’ αυτό πίσω από την πλάτη του υπουργού Άμυνας”.
Το αποτέλεσμα ήταν η παντελής έλλειψη ετοιμότητας του στρατού, μέχρι τις 24 Φεβρουαρίου 2022, και οι ίδιοι στρατηγοί που “δεν κράτησαν ποτέ όπλο στα χέρια τους, αλλά παρουσίασαν στον Šojgu όμορφους και χρωματιστούς στρατιωτικούς χάρτες”, ξεκίνησαν μια ” σχεδιασμένη επιχείρηση με ασχετοσύνη”.
Μέχρι στιγμής, ένα ξέσπασμα εθνικισμού που δεν έχει τίποτα να ζηλέψει από τα ίδια ξεσπάσματα που ακούγονται σε άλλες εξεγέρσεις ανά τον κόσμο στο όνομα της “σωτηρίας του κράτους και του λαού”.
Σε ό,τι αφορά τις επιχειρήσεις στην Ουκρανία, είναι αλήθεια ότι ο Prigožin αναφέρει μια απροσδιόριστη “προθυμία του Zelensky να συμφωνήσει όταν εξελέγη πρόεδρος”. Αλλά, αν το θέσουμε έτσι, ενώ η δήλωση παραπέμπει έμμεσα στις προεκλογικές υποσχέσεις του Zelensky, που του εξασφάλισαν τη νίκη επί του Petro Porošenko το 2019, για τον τερματισμό του πολέμου στο Donbass, αποσιωπά εντελώς, όπως συμβαίνει τόσο συχνά στη φιλελεύθερη “λογοτεχνία”, τον ρόλο των εξωτερικών νονών και αφεντάδων που καθορίζουν τον ρόλο των ουκρανών ναζί – πραξικοπηματιών.
Εν πάση περιπτώσει, η “όμορφη ιστορία της αποναζιστικοποίησης και αποστρατιωτικοποίησης της Ουκρανίας, θα πήγαινε μια χαρά αν το Κίεβο είχε καταληφθεί σε τρεις μέρες”, όπως ήταν δυνατόν να γίνει, αλλά αντ’ αυτού “την τσαλάκωσαν επί τόπου, γύρω από το Κίεβο, για μερικές μέρες, επειδή ο Šojgu δεν είχε τα προσόντα να αποφασίσει”, λέει ο Ρώσος “Tejero”.
Εάν, όταν φτάσαμε στο Κίεβο, συνέχισε, είχαμε προτείνει “σε αυτούς που είχαν την εξουσία εκεί να αποφασίσουν: είτε συμφωνούμε, είτε προχωράμε και πέρα από το Κίεβο, θα μπορούσαμε να είχαμε δημιουργήσει μια “επιτροπή κρίσης”, ακόμη και με δικούς μας εκπροσώπους, και θα είχαμε ανοίξει τα χαρτιά στο τραπέζι όσον αφορά την κατάσταση των Ρώσων πολιτών της Ουκρανίας.
Αντ’ αυτού, αυτό το κάθαρμα από το Υπουργείο Άμυνας αποφάσισε να στείλει περισσότερους Ρώσους στρατιώτες στη σφαγή: ο πόλεμος ήταν απαραίτητος μόνο για τον Šojgu, για να προσθέσει άλλο ένα αστέρι “ήρωα” στον εαυτό του και στην ολιγαρχική φατρία που de facto κυβερνά στη Ρωσία”.
Ένας άλλος στόχος του πολέμου ήταν να τοποθετήσει τον Viktor Medvedčuk ως πρόεδρο στο Κίεβο, με τον οποίο θα μοιραζόταν περιουσιακά στοιχεία δισεκατομμυρίων δολαρίων, όπως συνέβη με “δεκάδες κομμάτια εξοπλισμού στις περιοχές Χερσώνα, Zaporož’e, τα οποία θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για την επανενεργοποίηση των βιομηχανικών δραστηριοτήτων στις περιοχές αυτές και αντ’ αυτού απλά μεταφέρθηκαν στη Ρωσία”.
Δεν θα ήταν κακό, είπε ο Βαγκνεριανός εγκέφαλος, “να δώσουμε μια δίκαιη τιμωρία στο καθεστώς Ζελένσκι, και στους Αμερικανούς για το πραξικόπημα του 2014- αλλά χάθηκε πάρα πολυς χρόνος στο μοίρασμα των χρημάτων. Αντάλλαξαν τον Μέντβεντσουκ με εκείνους του “Αζόφ”, αλλά αν ήθελαν πραγματικά να αποναζιστικοποιήσουν την Ουκρανία, ας τους αντάλλαζαν τουλάχιστον με τους αιχμάλωτους στρατιώτες μας.” Όσον αφορά εμένα, είπε, “ο Μέντβεντσουκ θα μπορούσε κάλλιστα να είχε εκτελεστεί στην Ουκρανία”.
Όπως γίνεται αντιληπτό, τα πυρά του Prigožin – κατά των στρατηγών και της ανώτατης διοίκησης του Υπουργείου Άμυνας, χρησιμοποιεί “πολύ έντονες” εκφράσεις, -για να το θέσω ήπια – φαίνεται ότι όλα αποσκοπούν στο να πείσουν τον πρόεδρο να “επιδιορθώσει” μια “μη βέλτιστη” κατάσταση των ρωσικών ενόπλων δυνάμεων.
Είναι αρκετά προφανές σε ποιο βαθμό είναι επηρεασμένες αυτές οι διατυπώσεις από τις εγωιστικές απαιτήσεις της ίδιας της “Βάγκνερ”, αλλά δεν βλέπει κανείς σ’ αυτές ένα σχέδιο ή μια βούληση να “βγάλουν από τη μέση” τον Βλαντιμίρ Πούτιν.
Αυτός είναι ίσως και ο λόγος για τον οποίο, στις 25 Ιουνίου, στο πρακτορείο ειδήσεων REX, ο Roman Alëkhin, εθνικιστής και εθελοντής στο Donbass, γράφει ότι δεν αποκλείει την ύπαρξη ενός “πονηρού σχεδίου” και ότι ο ίδιος ο Πούτιν μπορεί να έχει ξεκινήσει την “Πορεία της Δικαιοσύνης” για την “αλλαγή τόσο των ελίτ που αντιτίθενται στην ανάπτυξη της χώρας όσο και για την επιτάχυνση της νίκης, όσο και του επαναστατημένου υπουργού Άμυνας, ο οποίος έχει οδηγήσει τον στρατό σε τέτοια κατάσταση και ο οποίος, ούτε ως αξιωματικός ούτε ως ηγέτης, είναι διατεθειμένος να παραδεχτεί τα λάθη του και να αποχωρήσει ευγενικά. Αλλά, τελικά, αν δεν δούμε την απομάκρυνση του υπουργού, τότε όλοι χάσαμε χθες, συμπεριλαμβανομένου του προέδρου”. Το περιεχόμενο που δίνουν σε αυτά τα λόγια οι παρατηρήσεις του Prigožin είναι σαφές.
Αλλά, αν ο Prigožin ήθελε πραγματικά να κάνει πραξικόπημα και να απομακρύνει τον πρόεδρο, λέει ο Alëkhin, δεν θα είχε σταματήσει. Αλλά δεν ήθελε: ο Prigožin “έχει πραγματικά κουραστεί από αυτό που συμβαίνει στο μέτωπο, από τους Ρώσους μαχητές που πεθαίνουν άσκοπα λόγω ελλείψεων σε πυρομαχικά, τεθωρακισμένα οχήματα, μη επανδρωμένα και αντι-μη επανδρωμένα αεροσκάφη, καθώς και από τις βλακώδεις διαταγές ερασιτεχνών διοικητών, τη διαφθορά, την αδιαφορία και την κατάχρηση εξουσίας”.
Εν ολίγοις, στα μάτια του Alëkhin, με την αποχώρηση (προς το παρόν) του “επικεφαλής της Βάγκνερ”, η Ρωσία έχασε έναν “ήρωα” που πάλεψε για τη δικαιοσύνη και το έκανε, “όπως συμβαίνει πάντα όταν οι νόμοι, που ως επί το πλείστον ήθελαν οι ολιγάρχες, οι γραφειοκράτες και οι διεφθαρμένοι αξιωματούχοι στα μέτρα τους, δεν εφαρμόζονται ακόμη και στις πιο κραυγαλέες περιπτώσεις”.
Ο νικητής του Σαββάτου ήταν ο Aleksandr Lukašenko: “Δεν είναι αυτό το πονηρό σχέδιο του Πούτιν; Πώς αλλιώς μπορεί να εξηγηθεί η εμφάνιση του “Βάγκνερ” στη Λευκορωσία; Ο Batska έσωσε τη μεγάλη Ρωσία και ισχυροποιήθηκε”.
Ακόμη και ο Sergey Iščenko, στη Svobodnaja pressa, ο οποίος απέχει πολύ από τους πανηγυρικούς λόγους του Alyekhin για τον Prigožin, αναρωτιέται, σε περίπτωση που ο Šojgu και ο Gerasimov παραμείνουν στις θέσεις τους, “πώς θα το υποδεχτεί αυτό ο στρατός, ο οποίος μάχεται εναντίον του εξωτερικού εχθρού;”. Εξάλλου, η εξαιρετικά επικίνδυνη αντιδημοτικότητα αυτών των στρατιωτικών ηγετών στον στρατό και η περισσότερο από προφανής απροθυμία των στρατιωτών και των αξιωματικών μας να τους υπερασπιστούν αποκαλύφθηκε από τη σχεδόν παντελή έλλειψη εμποδίων στην πορεία του Prigožin προς τη Μόσχα”.
Έτσι και η Elena Panina, νυν συντάκτρια του εθνικιστικού Front News, γράφει στο πρακτορείο REX ότι “η προηγούμενη τακτική της αποφυγής της σύγκρουσης και της παράκαμψης, την κάνει να γίνεται καταστροφική. Οι αντιθέσεις δεν διαλύονται, αλλά εκρήγνυνται, από τη συσσωρευμένη δύναμη και οδηγούν σε απαράδεκτο κόστος. Οι οργανωτικές αλλαγές πρέπει να γίνονται εγκαίρως και όχι εκ των υστέρων, όταν η πίεση στο κοινωνικό καζάνι είναι τόσο μεγάλη που απειλεί να τινάξει το καπάκι στον αέρα”.
Εν ολίγοις: είτε ο Βλαντιμίρ Βλαντιμίροβιτς, ένας νέος Μιχαήλ Σεργκέγιεβιτς, έστειλε τον “μάγειρα” μπροστά για να επιβλέπει τις κουζίνες, είτε όχι, είναι γεγονός ότι, πέρα από τους όρκους πίστης στον πρόεδρο, ακόμη και τα επίσημα μέσα ενημέρωσης ρωτούν τώρα αυτό που οι άνθρωποι στη Ρωσία ψιθυρίζουν εδώ και καιρό: στη Frunzeskaja naberežnaja, οι δόξες του Mikhail Frunze και του Σοβιετικού Κόκκινου Στρατού έχουν δώσει προ πολλού τη θέση τους στον νεποτισμό και τον προσωπικό πλουτισμό του κάθε επιχειρηματικού στρατού.
Αλλά μάλλον δεν τα καταφέραμε ούτε αυτή τη φορά, καθώς η σύγκρουση ΗΠΑ-ΝΑΤΟ με τη Ρωσία συνεχίζεται και οι κίνδυνοι μιας παγκόσμιας σύγκρουσης γίνονται όλο και μεγαλύτεροι.
